De Stichting Zaanse Schans heeft vanaf 3 maart 2022 een nieuw bestuur. Zelf ben ik één van de drie leden daarvan. Het nieuwe bestuur bestaat uit drie onafhankelijke leden, die dus geen binding hebben met partijen op de Zaanse Schans. In het oude bestuur waren juist de verschillende geledingen op de Zaanse Schans vertegenwoordigd en dat model was vastgelopen. Bijna iedereen in Nederland kent wel de Zaanse Schans. Het is een Zaanse buurt uit het midden van negentiende eeuw met rijksmonumentale gebouwen en industriemolens uit de Zaanstreek. Bijzonder van de Zaanse Schans is dat het openbaar gebied is, waar gewoond en gewerkt wordt en waar infrastructuur doorheen loopt. Voor een bezoek aan de Schans hoef je geen toegangskaartje te kopen. In de loop der jaren ontwikkelde de Zaanse Schans zich tot een internationale toeristische topattractie met jaarlijks enkele miljoenen bezoekers, vooral in combinatie met de Keukenhof en met het bijna naastgelegen Amsterdam. Keerzijde van het succesHet succes is groot, maar kent ook een keerzijde. In 2019 constateerde de Gemeente Zaanstad dat de spanning tussen de bezoekersaantallen en de leefbaarheid, veiligheid en beleving vroeg om een nieuwe strategie. De verschillende belanghebbenden bleken lijnrecht tegenover elkaar te staan. Dit verdeelde ook het toenmalige bestuur, dat immers bestond uit deze belanghebbenden. Om deze impasse te doorbreken is Johan Remkes gevraagd te bemiddelen en advies uit te brengen. Zijn conclusie loog er niet om: de botsende belangen waren zo groot dat “men niet toekomt aan effectief en slagvaardig besturen”. In logisch vervolg hierop werd hoogleraar Publiek recht en Publiek bestuur Goos Minderman gevraagd om te adviseren over een nieuw bestuursmodel. Zijn advies leidde tot nieuwe statuten en een onafhankelijk bestuur. Het bestuur dat in nu is aangetreden is de weerslag hiervan. Het bestaat uit drie leden zonder binding met de belanghebbenden op de Zaanse Schans. Het bestuur bestaat uit Josette de Goede (toezichthouder en bestuurder), Martin Berendse (directeur OBA) en mijzelf. Zelf breng ik expertise in op het gebied van onder meer besturen, vastgoed en erfgoed. Grote impact van coronaDe afgelopen twee coronajaren hebben grote impact gehad op de Zaanse Schans. Om begrijpelijke redenen bleven de internationale toeristen weg, ook toen reizen weer mogelijk was. Weliswaar werd de pijn verzacht door verschillende ondersteuningsmaatregelen, maar eigenlijk is sprake van twee verloren jaren. Inmiddels krabbelt de Zaanse Schans een beetje op, maar net zoals in veel branches die werden ondersteund, verwachten we dat juist 2022 een moeilijk jaar zal worden. Niet duidelijk is in welke mate en hoe snel herstel zal plaatsvinden.Voor ons betekent dit een actieve betrokkenheid, waarbij we het algemeen belang op de Zaanse Schans goed in de gaten zullen houden. We houden de vinger aan de pols en zullen niet schromen om noodzakelijke maatregelen te nemen. We hebben daarmee een pittige en ook waanzinnig mooie uitdaging. Ik beveel jullie van harte aan om een keer op de Zaanse Schans te komen kijken, juist nu het nog zo rustig is. Jaap Reijnders (jaargang 1992-1994) is lid van het bestuur van Nederlands Register Vastgoedtaxateurs NRVT, commissaris bij woningcorporatie Vivare in Arnhem en toezichthouder bij Greenhill Solutions in Maastricht.
